Yangınlar, çıkış nedenine ve yanan maddeye göre farklı özellikler gösterir. Bu nedenle yangınlara müdahalede tek tip söndürme yöntemi kullanılamaz. İşte bu noktada “yangın sınıfları” devreye girer. Yangın sınıfları, yanan malzemenin türüne göre belirlenmiş standart kategorilerdir ve her sınıf için uygun söndürme yöntemi farklıdır.
Yangın Sınıflarının Önemi
Bir yangının hangi sınıfa girdiğini bilmek:
-
Doğru söndürme yöntemini seçmek,
-
Yanlış müdahalelerin önüne geçmek,
-
Can ve mal güvenliğini korumak,
-
Zaman kaybını önlemek
açısından kritik öneme sahiptir. Örneğin; yağ yangınına su ile müdahale etmek yangını söndürmek yerine büyütebilir.
Yangın Sınıfları
🔥 A Sınıfı Yangınlar (Katı Madde Yangınları)
-
Yanıcılar: Kağıt, odun, tekstil, plastik gibi katı maddeler.
-
Belirgin Özellik: Yavaş yanar, köz oluşturur, uzun süre devam eder.
-
Söndürme Yöntemi: Su ve köpüklü söndürücüler en etkilisidir.
🔥 B Sınıfı Yangınlar (Sıvı Madde Yangınları)
-
Yanıcılar: Benzin, mazot, tiner, alkol, boya gibi yanıcı sıvılar.
-
Belirgin Özellik: Yüzeyde hızla yayılır, patlama riski yüksektir.
-
Söndürme Yöntemi: Köpük, kuru kimyevi toz, karbondioksit (CO₂) söndürücüler.
-
Dikkat: Su kullanılmaz, aksi takdirde yanıcı sıvı yayılır.
🔥 C Sınıfı Yangınlar (Gaz Yangınları)
-
Yanıcılar: LPG, doğal gaz, asetilen, propan.
-
Belirgin Özellik: Hızlı yayılır, patlama riski çok yüksektir.
-
Söndürme Yöntemi: Gazın kaynağı kapatılmalı, ardından kuru kimyevi toz veya CO₂ kullanılmalı.
🔥 D Sınıfı Yangınlar (Metal Yangınları)
-
Yanıcılar: Magnezyum, alüminyum, sodyum, potasyum.
-
Belirgin Özellik: Çok yüksek sıcaklıkta yanar, su ve köpükle tehlikeli reaksiyon verir.
-
Söndürme Yöntemi: Özel metal tozları kullanılır (grafit tozu, sodyum klorür bazlı söndürücüler).
🔥 F Sınıfı Yangınlar (Yağ ve Türevleri Yangınları)
-
Yanıcılar: Bitkisel ve hayvansal yağlar (özellikle mutfak yangınları).
-
Belirgin Özellik: Çok hızlı alev alır, su ile temas ederse patlama etkisi yapar.
-
Söndürme Yöntemi: Özel F sınıfı yangın söndürücüler (ıslak kimyasal).
Yangın Sınıflarına Göre Söndürme Yöntemleri Tablosu
| Yangın Sınıfı | Yanıcı Madde | Söndürme Yöntemi | Kullanılmaması Gereken |
|---|---|---|---|
| A Sınıfı | Katı maddeler (kağıt, odun, tekstil) | Su, Köpük | - |
| B Sınıfı | Yanıcı sıvılar (benzin, mazot) | Köpük, KKT, CO₂ | Su |
| C Sınıfı | Gazlar (LPG, doğalgaz) | KKT, CO₂ (önce gaz kapatılmalı) | Su |
| D Sınıfı | Yanıcı metaller | Metal tozları | Su, Köpük, CO₂ |
| F Sınıfı | Yağlar (mutfak yangınları) | Islak kimyasal söndürücü | Su |
Yangınlarla mücadelede yanıcı maddenin türünü bilmek, doğru müdahale yöntemini seçmek için kritik öneme sahiptir. Yanlış söndürme yöntemi, yangını büyütebilir veya patlamalara yol açabilir. Bu nedenle hem işletmelerde hem de evlerde doğru tip yangın söndürücülerin bulundurulması hayati bir güvenlik önlemidir.
